Odaklaştırılmış İlgi

Odaklaştırılmış İlgi

 

Odaklaştırılmış ilgi, bir çocuğa tüm dikkatinizi eksiksiz sevildiğini hissettirecek şekilde yönelterek sadece ona has bir ilgi göstermemizdir. Mesela hiçbir sebep yokken onu alıp bir pastaneye götürmek, beraber geziye çıkmak, ruhunu okşayıcı iltifatlar etmek vs.

Genelde anne babalar bu tarz şeyler için bazı şartlar koşarlar. Oğlum şu dersten şu notu alırsan, sana bisiklet alacağım, uslu durursan seni falan yere gezmeye götüreceğim gibi şartlar öne sürerler. Böylece çocuk bu şartları yapınca ödülleri kendi bileğinin hakkıyla kazandığını düşünür ve anne babasına minnet duymaz, dolayısıyla da çocuğa odaklaştırılmış ilgi gösterilmiş olmaz. Çünkü çocuk o ödülleri almak için bir bedel ödemiştir, karşılıksız bir sevginin eseri değildir. Anne baba kısa vadede maddi bir hedefe ulaşma uğruna "çocuğun, kendisinin şartlı olarak sevildiğini" düşünmesine yol açacak yaklaşımlara düşmemeye dikkat etmelidir. Kısaca anne ve babasının dikkatini, onayını ve saygısını hak edecek kadar değerli olduğunu, ona şartsız bir şekilde hissettirmenin yollarını mutlaka bulmak gerekir.

Odaklaştırılmış ilgi çok basittir, fakat zaman gerektirir. Bazı durumlarda anne ve babanın, yapmayı istedikleri bir şeyden vazgeçmelerini gerektirebilir. Odaklaştırılmış ilgi bir çocuğun kendi gözündeki saygınlığını artırır ve çocuğun başkalarıyla ilişki kurma ve onları sevme yeteneğini de önemli ölçüde etkiler. Fakat ne çare ki, anne babalar ve öğretmenler değil bunu gerçekleştirmek, ehemmiyetini bile idrak edememişlerdir. Okullarda en çok sevilen öğretmenler, öğrencilerine odaklaştırılmış ilgi gösteren öğretmenlerdir.

Bir baba olarak çocuğunuza, gösterdiğiniz bu tip ilgi oranında, size itaat etmesini sağlayabilirsiniz. Birçok özel ihtiyacı tanıyamamamızın birçok nedeni vardır. Bunların başlıcalarından biri çocuk için başka yaptıklarımızın gözümüze yeterli görünmesidir. Zannederiz ki, çocuğa ihtiyacı olan elbise veya eşyayı almakla odaklanmış ilgi gösteriyoruz. Bu gibi ayrıcalıklar iyidir de, onları gerçek odaklaştırılmış ilginin yerine koymak ciddi bir yanılgıdır. Armağanlar ve ufak tefek ayrıcalıkların verilmeleri daha kolay olduğu ve daha az zamanımızı aldıkları için bu tür yanılgılara düşülüyor. Ama onlara odaklaştırılmış ilgi olarak tanıyabileceğimiz o çok değerli şeyi veremediğimiz takdirde çocuklarımızın ellerinden gelenin en iyisini yapmadıklarından kendilerini çok iyi hissetmediklerine ve en iyi şekilde davranmadıklarına tekrar tekrar tanık olunabilir.

Ben çocuğun her türlü ihtiyaçlarını yerine getiriyorum. Yiyeceğiyle içeceğiyle ütüsüyle uğraşıyorum daha ne yapayım. İşimi gücümü bırakıp çocukla uğraşamam ki diye düşünüyor olabilirsiniz. Peki o zaman sizin hayatınızdaki öncelikler nelerdir? Çocuğunuzun bunların arasındaki yeri neresidir? Hayatınızda en başta önceliğiniz; işiniz mi, eviniz mi, televizyonuz mu, sosyal yaşamınız mı, mesleğiniz mi, mevkiiniz mi? Bunu tespit etmezseniz, çocuğunuz biraz önce saydıklarımızın gerisinde kalacak ve kendini ihmal edilmiş hissedecektir. Bunu sizin yerinize, başka hiç kimse yapmaz. Bu işi çocuk bakıcısı, arkadaş, ya da herhangi bir akrabanız da yapmaz. Bunu yalnız ve yalnız siz, ana-babalar, yapabilirsiniz.

Amerikalı ünlü bir psikolog diyor ki;

"Para güç, makam-mevki gibi şeylerde mutluluk arayan pek çok kimseyle konuştum. Ama onlar da hayatı tanıyıp gerçek değerleri keşfettikçe yanlış yönde yatırım yaptıklarının üzülerek farkına vardılar. Hayatlarının en güzel yıllarını para kazanarak geçiren çok sayıda zengin gördüm. Tüm servetlerine ve güçlerine karşın hayatlarının sonlarına doğru kendilerine ilgi ve şefkat gösterecek birer evlat yetiştiremediklerinden psikolojik yardıma ihtiyaç duydular. Her biri asi bir çocuk, ya da boşanma nedeniyle kaybedilmiş bir eş yüzünden hayatını ziyan olmuş sayıyordu. Bu hayatta gerçekten değerli tek varlığın başlarına gelenlerle ilgilenen birinin varlığı olduğunun en sonunda anlamışlardı. Fakat iş işten geçtikten sonra"

Ailelerinden odaklaştırılmış ilgi görmemiş çocuklar, görmüş çocuklardan daha az olgun görünür. Bu mutsuz çocuk, genellikle kendi içine kapanıktır, yaşıtlarıyla ilişkilerinde güçlüklerle karşılaşır. Herhangi bir anlaşmazlık durumunda da kusurlu tepki gösterir. Öğretmene veya etrafındaki başka yetişkinlere gereğinden fazla bağımlıdır. Çocuklara odaklaştırılmış bir ilgi göstermek için aslında çok fazla zamanımız yok. 11-12 yaşlarına kadar pasif, uysal sessiz sakin, içine kapanık ve kolay kontrol edilir olan çocukların, anne ve babaları ile güçlü bir sevgi bağları varsa; bu, çocuğunuzu size sımsıkı bağlar.       Buluğ çağının dengesizlikleri başladığında, çocuk bu dönemi az zararla kapatır. Yoksa ergenlik dönemine girildiğinde artık; o eski uysal, hürmetkar, annesinin babasının sözünden çıkmayan çocuk; küstah, her şeyden alınan, hiçbir şeyi beğenmeyen, zor kontrol edilir, bencil, duyarsız, acımasız, otoriteye direnir bir çocuk olur. O zamana kadar çocuk, anne babanın etrafında pervane gibi dolaşmış onların ilgisini çekmek için türlü kılıklara girmiş, hatta hastalık numarası yapacak kadar ilginç yollar denemiştir.

Artık pozisyonlar değişir, bu sefer anne ve baba çocuğun ilgisini kendisine çekmek için uğraşır, çabalar, hatta odaklaştırılmış ilgiler de gösterir; fakat, artık çocuklarına kolay kolay yaranamazlar. Çünkü 11-12 yaşlarından sonra dış dünyayı tanıdıkça, kendisine yeni ilgi alanları bulan çocuk, yavaş yavaş yüzünü dışarıya çevirir. Dünyada tek örnek alınacak insanların, anne babası olmadığını, hatta onların çoğu konularda eksik olduklarını, gittikçe artan bir dozda düşünmeye başlar. Ayrıca çocuk dış dünyayı tanıdıkça artık anne babasının kendisine pas vermemeleri onu hiç etkilemez. Zira, kendisine değer veren, kendisini anlayan, yeni bir ortam bulmuştur artık. Her çocuğun sevgiye ihtiyacı vardır ama bunu arayış yöntemleri mantıksız olup, olgunluktan uzaktır. Dolayısıyla, tabii olarak o sevgiye layık olmaya ve onu kazanmaya çalışmaz. Bu mantık onun doğal anlayışının ötesindedir.

Zamanla bunu öğrenebilir ya da öğrenemez. Ama bu çocuklar bu yetenekle doğmazlar. Bir çocukta mantığın değil, hislerin galip olduğu şundan da anlaşılır; iyi davranarak sevgimizi kazanacak yerde, sizi çileden çıkaracak hareketlerle, tabir yerinde ise, "Beni seviyor musunuz?" sorusuna, "Evet, seni seviyoruz!" diye cevap verip vermeyeceğimizi anlamaya, sınamaya çalışır. Bu çocuğa odaklaştırılmış ilgi göstermenin en iyi yolu, onunla birlikte geçirilmek üzere, zaman ayırmaktır. Bir çocukla başka ilgilerden arınmış olarak, yalnız başına geçirilecek zaman bulmak, çok gerekli fakat çocuk yetiştirmenin en güçlü yönlerinden biridir. İyi anne ve babaları diğerlerinden ayıran başlıca özellikte budur. Özverili anne ve babalar, özveride bulunmayanlar; öncelikler saptayan anne ve babalarla, saptamayanlar arasındaki farkın bu olduğu söylenebilir. Usulüyle çocuk büyütmek zaman istemesine rağmen; zaman bulmak ise, günümüz toplum şartlarında oldukça zordur.

Özellikle çocukların, televizyon tutkuları yüzünden vakitlerinin çoğunu televizyon ekranı karşısında geçirmeyi tercih ettikleri düşünülürse. Çocuklar günümüzde tarihin herhangi bir dönemindekinden daha çok, evin ve ailenin dışındaki güçlerin etkisindedirler. Çocuğunuzun mutlu ve güvenli olduğunu, yaşıtları ve yetişkinler tarafından sevildiğini, derslerine çalıştığını ve en iyi şekilde davrandığını görmek mükemmel bir şeydir. Ama bu iş otomatik olarak gerçekleşmez. Bizim bedelini ödememiz gerekir.