6 Ağustos 2017 Pazar

Okuma Yazma Öğretimi 1

Değerli öğretmen arkadaşlarımız bu yazımda sizlere okuma yazma öğretiminin nasıl yapılması gerektiğini anlatmayacağım.  Rehberlik içerikli her yazımda olduğu gibi yine deneyimli öğretmenlerimizin görüşleri ve kendi gözlem ve yöntemlerimden yola çıkarak okuma yazma öğretiminde dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında bilgi vermeye çalışacağım. Umarım faydalı olur. Sizlerde konu hakkında yorumlarınızı ve kendi düşüncelerinizi isterseniz blogta isterseniz facebook gruplarında paylaşırsanız sevinirim. :)

Her öğrenci bir şekilde okuma ve yazma öğrenir. Bunu bütün öğretmenlerimiz bilir fakat maalesef acele ettiğimiz için geç öğrenen öğrenciler üzerinde yeterince durmadığımızı düşünüyorum. Her öğrencinin öğrenme düzeyi ve öğrenme kapasitesi bir değildir. Öğrenciniz okuma yazma öğrenemiyorsa yapmanız gereken farklı yöntemler ile bireysel öğretim yapmaktır. Bu iş sizlerin zamanını alacaktır fakat öğrencinize okuma yazmayı siz öğretmiş olacaksınız. Zaten çabuk öğrenen öğrenciye siz okuma yazma içerikli bir CD verseniz kendisi emin olun öğrenecektir. Başlarda sizin birkaç rehberlik çalışmanız bu öğrenciler için yeterli olacaktır. Okuma yazmayı 1. sınıfta öğrenemeyen öğrenci ilerleyen sınıflarda sizin desteğinizle mutlaka öğrenir. Sınıf düzeyinden geri kalacaktır fakat şunu unutmamak gerekir her öğrencinin öğrenme kapasitesi aynı değildir. Eğer bu tür öğrencileri ilerleyen sınıflarda ileri düzey öğrencilerle bir görüp aynı öğretimi yapmaya çalışırsak burada öğrenciyi kaybederiz. Eğer sizler müfredata uygun gidiyorsanız bu tür öğrencilerinize de düzeyine uygun çalışmalar vererek ilerletmeniz gerekir.

Bu sene 3. sınıfı bitirdik. Sınıfımda çok iyi öğrenciler olduğu gibi okuma yazmayı yeni öğrettiğim ve geri olan öğrencilerim de var. Bizler diyelim ki 2 basamaklı sayılarla çarpma yapıyoruz. Diğer öğrencilerimle gerek ritmik sayma gerekse 1 basamaklı sayılarla basit düzeyde çarpma yapıyoruz. Diğer öğrencilerimiz bir konu hakkında düşüncelerini yazarken okuma yazma öğrenen öğrencilerimle okuduğunu anlama 5 N 1 K çalışmaları yapıyoruz. Sınıf öğretmeni olarak amacımızda bu öğrencilerimizin okuma yazma ve anlama becerisini geliştirebildiğimiz kadar geliştirip temel matematik işlemlerini yapabiliyor düzeye getirip ortaokula geçirmektir. Tabi ortaokulda ve lisede de bu süreç bu şekilde devam etmelidir.

Özellikle mesleğe yeni başlayacak ya da 1. sınıfı ilk defa okutacak öğretmenlerimiz okuma yazma da kesinlikle aceleci davranmayınız. Günümüzde sosyal medya çok fazla kullanılıyor ve öğretmenlerimiz gruplarda gizliden gizliye bir yarış içerisinde ve sürekli kimin hangi harfi verdiğini görmekteyiz. 2 haftada okuma yazmayı bitirdiniz diye kimse size gelip madalya takmaz ya da 1. sınıfın sonunda bitirdiniz diye de kimse gelip sizi sorgulmaz. Sosyal medya gruplarından etkilenip kendinizi olumsuz olarak sorgulamayınız. Her sınıfın öğrenci düzeyi aynı olmaz bunu kesinlikle unutmayınız. Sizler bu tür gruplarda sadece farklı yöntem ve teknikler neler olabilir bunları öğrenmeye çalışınız. Eğer sınıfınızdaki öğrenci sayısı az ise bireysel çalışmalara ağırlık veriniz.

Harflere başlamadan önce uzun bir kağıda yukarıdan aşağıya doğru ünlü harfleri yazıp tahtanın sağ veya sol tarafına yapıştırınız. Öğrencilere ilk başta bu harflerin nasıl söylendiğini çalışınız. Sadece okuma olarak. Ağlayan harfler diye bir hikaye vardı eğitimhanede bu harfler için. Bu hikaye ile bu harflerin ünlü harfler olduğunu öğrenciler çabuk kavrıyor. Öğrettiğiniz her ünsüz harf ile bu harflerden heceler oluşturunuz. Zamanı geldiğinde yazma şekillerini verirsiniz. Mantığı kavrayan öğrenci okumayı en geç 1 haftada eğer harflerin çıkışını biliyorsa öğrenecektir. Dikte çalışmaları zamanınızı alacaktır.

Dikte çalışmaları her öğretmenin kabusu gibidir. :) Bunun içinde aceleci davranmayın. Diyelim ki "Ahmet çalışkan bir öğrencidir." yazdıraksınız. Önce cümleyi bütün olarak söyleyiniz ve bekleyiniz. Cümleyi yazabilen öğrencilerinizin cümlelerini kontrol ediniz. Daha sonra kelime kelime söyleyerek öğrencilerinizin yazmasına fırsat veriniz. Her aşamada mutlaka kontrol ediniz. yazamayan öğrencileriniz için kelimeleri hecelerine ayırarak yazdırmaya çalışınız. Yine de yazamayan varsa yanlarına giderek hece oluşturmayı gösteriniz ve yazdırınız. Cümlenin nasıl yazıldığını tahtada siz veya öğrencilerinizden yardım alarak gösteriniz. Dikte çalışmaları sabır ister ve zordur. Geçtiğimiz yıllarda yine sosyal medyada öğrenci defterlerini paylaşıp bir derste 20 cümle 30 cümle yazdırdım gibi paylaşımlar vardı. Yorumlarda çoğu öğretmenimiz bu kadar yazdıramadığını neden olmadığı yapamadığını yazıyorlardı. Dikte zamanlarında bu tür paylaşımlara birşey yazacaksanız tebrik edip geçiniz. Kendinizi kesinlikle kısaylayıp olumsuz duygulara kapılmayınız.

Öğrencilerinize harfleri yazdırmaya çalışırken sayfalar dolusu yazma çalışmaları vermeyiniz. Bazı kaynaklarda harf fasiküllerinde sayfalarca noktalı kağıt üzerinden geçme çalışamaları olur. Sizler 3 - 5 satırını kullansanız yeterli. Önemli olan öğrencinin harfin şeklini doğru yazması. Eğer harfin şeklini doğru ve güzel yazıyorsa sayfalarca yazdırmanın bir anlamı olmaz. Emin olun öğrenciler çabuk bitsin diye hızlıca karalayıp geçerler. Güzel ve doğru yazsın 2 satır yazması yeterli. Diğer gün 1 satır yazdırırsınız bu şekilde ezberinde kalacaktır.

Öğrencilerinize dil gelişimi için kısa, kafiyeli şiirler ezberletiniz. Tekerlemeler ezberletiniz. Şarkılar öğretiniz. Öğrencilerinize yeni kelimeler öğrettikçe onlar anlamlarına uygun olarak cümleler kursunlar. Senenin başından itibaren bu çalışamaları sözlü olarak yaptırınız. Sınıfta öğrencinizle konuşurken onun söylediği farklı bir kelimeyi onun ağzından anlamının ne olduğunu söylemesine fırsat veriniz. Diğer öğrencilerinizin de bu kelime hakkında konuşmasına fırsat veriniz. Öğrencilerinize kısa hikayeler okuyup belli yerlerinde kesip hikaye hakkında sorular sorunuz. Bu çalışmayı yaparken sunumlardan faydalanabilirsiniz. Görsel okuma becerisi için çalışmalar yapınız. "Resimde ne görüyorsunuz?" sorusu yerine "Resimde ne anlatılıyor?" gibi düşünmeye yönelik sorular sorunuz.

Metin okumaları yaptırırken öğrencileriniz ilk başta yavaş ve heceleyerek okuyacaktır. Okuma yaptıkça öğrencileriniz hızlanacaktır. Burada asıl önemli olan nokta göz kaymasını öğrencinin başarıyor olabilmesidir. Öncelikle öğrenciniz okuyacağı metne uygun mesafeden bakmalı, satırı ve metni bütün olarak görmelidir. İlk başlarda hızlı okuma yöntemlerini kullanarak göz egzersizleri yaptırınız. Daha sonra metinler üzerinde çalışmalar yaptırınız. Hızlı okuma yöntemleri ile ilgili internetten fazlaca kaynak bulabilirsiniz. Öğrencinize bir metni okuturken sizler onu 2 - 3 hece önden takip ederek (parmakla veya kalemler) okutunuz. Yani öğrencinizin okuduğu yeri siz takip etmeyiniz fakat yanlış okuma varsa durdurup tekrar okutunuz. Öğrenciniz hızlandıkça parmakla veya kalemle takibi bırakınız. Okumayı hızlandırmanın tek yolu göz kaymasını sağlamaktır ve okuyacağı yeri öğrenci bütün olarak görebilmelidir.

Öğrencilerinizle basit düzeydeki metinlerden karışık ve uzun metinlere doğru giden okuduğunu anlama ve anlatma çalışmaları yapınız. Yapacağınız bu çalışma ilkokul, ortaokul ve lise olarak Türkçe dersinin temel içeriği olarak ilerleyecektir. Bu yüzden benim öğrencilerim okuyor fakat okuduğunu anlamıyor ve soruları yanıtlayamıyor gibi aceleci davranarak paniğe kapılmayınız. Okuma ve anlamı çalışması yaptırdıkça basitten zora doğru zamanla öğrencileriniz okuduğunu anlayacak ve kendi düşünceleri ile ifade edebilecektir.

Öğrencilerinizle okuma saatleri yapın ve sizlerde onlarla beraber okuyun. Okuma saatinizin bitmesine yakın bir süre kendi okuduğunuz kitaptan (öğrenci düzeyine göre) öğrencilerinize sizin dikkatinizi çeken yerleri anlatınız. Onların da okudukları kitaptan söylemek istedikleri yerler var ise düşüncelerini söylemelerine izin veriniz. Sınıfça tartışma ortamı kurmaya çalışınız. Şunu unutmamak gerekir okuma işi bir alışkanlıktır ve sosyal öğrenme ile öğrenciye kazandırılır. Bunun için gerek ailesini işin içine sokarak gerekse sınıf ortamında sizlerde rol model olunuz ve kitap okumanın faydasını öğrencilerinize anlatınız. Sınıf kütüphanenizi oluşturuken öğrencilerinizin dikkatini çekecek kitaplar seçiniz.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder