Sınıf ve Bahçe Oyunları

Sahafları gezerken 1979 yılında basılmış Sadettin Cömert öğretmenimizin "Oyun ve Rontlar" kitabı denk geldi. Kitapta 200 adet farklı mekanlarda ve konularda çocuk oyunları ve rontlar anlatılmış. Özellikle rontların hareket notasyonu şekliyle anlatılması özellikle o yıllar için açıklayıcı olmuş, günümüzde hareket notasyonuyla ilgili kaynak zor bulunurken. Oyunların bir kısmını anlayabildiğim ve uygulayabileceğim şekliyle paylaşmak istedim.

1) Nesi Var?

Sınıf içi en çok oynanan oyunlardan birisidir. Farklı kurallar konularak çeşitlendirilebilir. Bir ebe seçilir ve sınıftan dışarıya çıkarılır. Sınıftaki öğrenciler bir eşya belirler. Ebe sınıfa çağrılır. Ebe karışık veya sırayla oturan öğrencilere "Nesi Var?" diye soru sorar. Yanıtlara göre sınıfın belirlediği eşyayı bulmaya çalışır. Tahmin hakkı, bilemediği durumda cezalandırma gibi kurallar oyun öncesinde belirlenir. Öğrenciler tutulan eşyaya bakmamaları ve kendi aralarında konuşmamaları konusunda oyun öncesi uyarılmalıdır.

2) Bildim Seni!

Sınıf içi oynanabilecek bir oyundur. Bir öğrenci ebe olur, gözleri bağlanır. Tahtanın önünde bekler. Oturan öğrencilerden birisi ebenin karşısına gelir. Ebe karşıdaki öğrencinin saçını, başını yoklayarak ve sorular sorarak onu tanımaya çalışır. Karşısındaki öğrenci tanınmamak için konuşurken sesini değiştirmelidir. Ebe arkadaşını tanırsa "Bildim Seni!" der ve adını söyler. Doğru bilirse arkadaşı ebe olur. Burada ebenin karşısına gelen öğrencinin tanınmaması için sesini çok iyi değiştirmesi istenir. 

3) Hemen Cevap Ver

Sınıf içi oynanabilecek oyundur. Bir öğrenci ebe olur ve tahtaya çıkar. Konuşmadan sadece işaretle bir arkadaşını yanına çağırır. İşaret edilen öğrenci sessizce ebenin yanına gelir, selamlaşır ve el sıkışır. Ebe gelen arkadaşını güldürmek için hareketler yapar, gelen arkadaşı da onun hareketlerini tekrarlar. Gelen öğrenci gülmeden hareketleri tekrarlarsa kazanmış olur. Gülerse ebe olur. Oyun sırasında diğer öğrencilerin oyuna müdahale etmemesi sağlanmalıdır. 

4) Taklidini Yapma

Sınıf içi oynanabilecek bir oyundur. Sınıftaki bütün öğrenciler birer hayvan ismi alırlar. Aldıkları hayvanın ismini sırayla arkadaşlarına paylaşırlar. Herkes aldığı hayvanın ismini öğrenmiş olur. Ebe seçilen öğrenci tahtaya çıkar ve bir hayvan taklidi yapar. Taklidi bitince yerine oturur. Taklidi yapılan hayvan hangi öğrencinin ismiyse tahtaya o öğrenci çıkar ve o da başka bir hayvanın taklidini yapar. Oyun bu şekilde sürerken taklide cevap veremeyen veya geç kalan öğrenci elenmiş olur. Seçilen hayvanların çevrede olan ve taklidi tüm öğrenciler tarafından bilinen olması oyunu daha akıcı hale getirir.

5) "Bom" Oyunu

Öğrenciler sıralarında oturur. Birden başlayarak sırayla saymaya başlarlar. Beş ve beşin katlara hangi öğrenciye geliyorsa o öğrenci sayıyı söylemek yerine "Bommm" der. "Bommm" diyemeyen veya yanlışlıkla sayıyı söyleyen öğrenci oyundan çıkarılır. Oyun üç kişi kalıncaya kadar devam eder. Sınıf öğretmenlerimiz tarafından özellikle ritmik sayma çalışmalarında oynatılan bir oyundur. Sınıf seviyesine göre diğer ritmik saymalar için de oynatılabilir. 

6) Gözler Kapalı Yazı Yazma Yarışması - Tilkinin Kuyruğu

Yazı tahtası ikiye ayrılır. Tahtaya iki öğrenci çıkarılır. Öğrencilerin gözleri bağlanır. Sınıf seviyesine göre 2 veya 3 sözcükten oluşan cümleyi en güzel ve doğru yazan öğrenci sınıfça belirlenir. Bu oyun resim tamamlama şeklinde de oynatılabilir. Tahtaya öğretmen bir tilki resmi çizer, kuyruğu çizilmez. Bir ebe seçilir ve gözü bağlanır. Ebe işaret edilen yerden (tahtaya 3 - 4 adım uzaklıkta) tahtaya gider ve tilkinin kuyruğunu çizmeye çalışır. 

7) Körebe Oyunu

Sınıf içinde veya bahçede oynatılabilir. Bir top veya mendil kullanılmalıdır. Oyun oynanacak yerin ortasına bir metre çapında çember çizilir. Çemberin ortasına kullanılacak eşya bırakılır. Bir öğrenci seçilir ve çemberde 10 - 15 adım uzağa götürülür. Öğrencinin gözleri bağlanır. Öğrenciden çemberin ortasındaki eşyayı alması istenir. Oyunu zorlaştırmak için seçilen öğrenci gözleri bağlandıktan sonra çemberin etrafında gezdirilebilir. Oyun takım halinde de oynatılabilir. 

8) Yutturmam Oyunu - Kabak Oyunu

Sınıf içi oyunlarındandır. Öğrenciler oturdukları yerde eşleşir. Yan yana oturmaları oyunun akıcılığı için iyidir. Eşlerden birisi oyunu başlatır:

- Okuldan eve giderken yolda tozlu bir şeker buldum, (Şeker yerine farklı yiyecekler de söylenebilir. Çürük elma, simit artığı, ekmek parçası vb.) evirdim, çevirdim, sildim, süpürdüm ve Ali'nin ağzına tıktım! der.

   Ali'nin yanında oturan eşi hemen söz alır:

- Yutturmammm! der.

   Oyunu başlatan kişi sorar:

- Ya ne yaparsın?

- Eviririm, çeviririm Ayşe'nin ağzına tıkarım! der ve bu kez Ayşe'nin eşi sözü alır. 

   Oyun bu şekilde devam eder. Oyunda şaşıran öğrenci çıkarılır.

   Bu oyun sınıf içinde yine öğrencilerin dikkatini yoğunlaştırması gereken "Kabak" oyununa da benzer. Kabak oyunu da şu şekilde oynatılır:

Bir miktar öğrenci (5 kişi) tahtada çıkar ve çember oluşturur. Öğrenciler 1'den 5' e kadar numaralandırılır. 1. öğrenci şu şekilde başlar:

- Ektim biçtim bizim tarlada 3 (diğer öğrencilerin sayısından birini söyler) kabak olur. 

   3 numaralı öğrenci bunu kabul etmek ve:

- 3 kabak olmaz, der.

  1 numaralı öğrenci tekrar sorar:

- Ya kaç kabak olur?

   3 numaralı öğrenci farklı bir sayı söyleyerek oyunu bu şekilde devam ettirir. Burada öğrenciler birbirlerini hareketleriyle şaşırtmaya çalışabilir.

9) Sesli Yüzük Oyunu

Sınıf içi oynanan bir oyundur. Sıcak - soğuk oyunu olarak da bilinir. Bir yüzük, anahtar veya düdük ile oynanır. "Şu yüzüğü sınıfta saklayacağız, sese göre ebe olan öğrenci onu bulmaya çalışacak" denir. Ebe dışarı çıkarılır ve yüzük sınıfta saklanır. Ebe sınıfa çağrılır. El vurma yapılarak ebenin yüzüğe yaklaşıp uzaklaşması sağlanır. Ebe yaklaşırsa el vurma kuvvetlendirilir. Uzaklaştığında el vurma hafifletilir. Ebeye yüzüğü bulma hakkı verilir. Bilemezse kaybetmiş sayılır.

10) Tıp - Kahkaha Oyunu

Sınıf içi veya bahçede oynatılabilir. Oyunu yöneten elindeki bir eşyayı (düdük, anahtar, mendil vb.) havaya atar ve herkes istediği gibi gülmeye başlar. Eşyayı atan kişi tutunca gülme hemen kesilir, öğrenciler güldürülmeye çalışılsa bile gülmemeye çalışırlar. Gülen olursa yanar ve oyun dışına çıkar.