25 Eylül 2015 Cuma

Kalemi Doğru Tutmanın Gelişim Aşamaları

Okulların açılmasına sayılı günler kala faydalı olacağını düşündüğüm bir konuyu sizlerle paylaşmak istiyorum. Okul öncesi eğitimin yaygınlaşmasından ve bu süre zarfında verilen eğitimlerden dolayı 1.sınıfa başlayan öğrencilerin büyük bir kısmında kalem tutmakta zorlanan öğrenci le karşılaşmadım. Ama 1-2 kişi de olsa bu öğrencilere yazma becerisini öğreteceğimiz için kalemi doğru tutmayı öğretmemiz gerekiyor.
Çocuk fiziksel gelişimini emeklemek, tırmanmak, iteklemek gibi  eğleneceli kaba motor hareketlerini yaptıkça, omuz ve kol kasları güçlenecek ve sağlamlaşacaktır. Bununla birlikte çocuğun kalem tutuşu değişir ve zaman içinde gelişme gösterir.
Gelişimde, “büyükten küçüğe” ve “yakından uzağa” olarak adlandırılan prensipler vardır. Basitçe bunun anlamı; çocuklar,   elde ki küçük kaslarından önce, kolların ve gövdenin büyük kaslarını geliştirirler, bu vücut merkezine yakın olan yakın kasların (omuz kasları, üst kol kasları vb gibi), daha uzakta olan kaslara (el kasları gibi) göre daha önce gelişmesidir de.
Çocuklar, omuz ve kol kasları yeteri derecede desteklemeye başlamadan, “doğru” kalem tutma konusunda   teşvik edilir ve zorlanırsa, genellikle, kalemi acaip bir şekilde kavramak gibi, ince motor problemlerinin bulunduğu , karman çorman bir çalışma, hatta çizim ve boyama aktivitelerinden sakınmalar görülebilir.
O zaman, çocuğun düzgün bir şekilde çizmesi ve boyaması için acele etmemek, gelişimlerini aşağıda bahsedildiği gibi aşama aşama ilerletmesini beklemek gerekir.Çocuk okula gitme yaşı geldiğinde kalemi doğru olarak tutacak ve kontrol edecektir.
 Aşamalar
1) "Yumruk tutuşu" çocuğun (12-24 ay) kalemi avuçlamasıdır. Çocuk kalemi omuzdan gelen hareketleri kullanarak oynatır.
2) Çocuk, kol ve el kasları üzerinde daha fazla kontrol kazanmaya başladıkça, “Avuç içi tutuşu” nun kullanılmaya başladığını göreceksiniz. Burada, kalem avuç içi ile kavranmış ve çocuğun dirseği hafifçe dışa doğru durmaktadır.
3) Omuz kasları sabittir, ve çocuğunuz kalemi hareket ettirmek için omuz kaslarının yanında kol kaslarını kullanmaktadır.
4) Bundan sonra ki aşama yanıltıcı ismiyle “olgunlaşmamış” 5 parmak kalem tutuşu, isim yanıltıcı çünkü okulda kullanıldığı gibi 3 parmak ile tutuş değil fakat 4 yaş için kesinlikle mükemmel olgunlaşmış bir tutuş!  
5) 5 parmak kalem tutuşunda,  bilek genellikle  masadan uzakta durmakta ve boyama için bilek hareketleri kullanılmakta. Genellikle ilk başlarda kalem oldukça sıkı kavranır fakat el kasları geliştikçe yavaş yavaş parmak hareketleri görülmeye başlar.
6) 5-6 yaş da ya da bazı çocuklarda biraz daha geç, olgunlaşmış 3 parmak ile kalem tutuş rahatlıkla kullanılmaktadır. İlk başta, parmaklar gergince duruyor ve çocuğun çizim ya da boyama için hala bilek hareketlerini kullanıyor olabilir fakat parmak kasları gittikçe daha fazla beceri kazandıkça, çocuk çizim ya da harfleri yaparken parmak hareketlerini kullanabilecektir.
Eğer çocuk kalem tutuş şekilleri arasında geçişler yaşıyorsa buna şaşırmamak gerekir. Omuz ve kol kasları güçlenip sabitleşmeye başladıkça, çocuk gittikçe daha az değiştirecektir. Bunu aynı bebekken yürümeyi öğrenmeye benzetebiliriz. Ne zaman bacakları yürümekten yorulursa, hemen emeklemeye geri döner ama dayanıklılığı arttıkça ve becerileri geliştikçe, zamanla daha fazla yürüyecektir.O yüzden çocuğun ilk başlarda ki tutuşuna döndüğünde cesaretini kırmamak; bunun yerine onu doğru kalem tutuşu geliştirecek, omuz kaslarını güçlendirecek bazı kaba motor aktivitelerine ve el kaslarını geliştirecek el egzersizlerine teşvik etmek gerekmektedir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder